Το έπος του Τολστόι δημιούργησε ένα νέο είδος μυθοπλασίας. Αν και σήμερα δεν έχουμε κανέναν ενδοιασμό να το θεωρήσουμε μυθιστόρημα, στην εποχή του έσπασε πολυάριθμους κώδικες του μυθιστορήματος, με αποτέλεσμα πολλοί κριτικοί να μην το θεωρούν τέτοιο. Ο ίδιος ο Τολστόι πίστευε ότι η πρώτη του απόπειρα να γράψει μυθιστόρημα έγινε με το Άννα Καρένινα, λαμβάνοντας υπόψη του και πώς εννοούσαν οι Ευρωπαίοι τον όρο "μυθιστόρημα". Το Πόλεμος και Ειρήνη, την εποχή της πρώτης του δημοσίευσης, γνώρισε τεράστια επιτυχία, την οποία ο συγγραφέας του έργου δεν περίμενε. Ο Τολστόι είχε εμπιστευτεί στο φίλο του Αφανάσι Φετ ότι κατά βάθος πίστευε πως το έργο θα περνούσε απαρατήρητο. Ο όγκος του έργου αποτελεί και τη μεγάλη δυσκολία στο να επιχειρήσει κανείς να δώσει μια σαφή περίληψή του. Εκτός αυτού, ο συγγραφέας διανθίζει την αφήγηση με ποικίλους προσωπικούς στοχασμούς, με αποτέλεσμα να κατακερματίζεται ο ρυθμός και η ροή της ανάγνωσης. Η δράση εκτείνεται από το 1805 έως το 1820, αν και στην πραγματικότητα η ουσία της εξέλιξης βρίσκεται σε κάποιες ιστορικές στιγμές-κλειδιά: ο πόλεμος του τρίτου συνασπισμού (1805), η ειρήνη του Τίλσιτ (1807) και τελικά η εκστρατεία στη Ρωσία (1812). Ωστόσο, το Πόλεμος και Ειρήνη δεν πραγματεύεται παρά τις γαλλορωσικές σχέσεις της συγκεκριμένης εποχής. Εκτός από τις συγκρούσεις στα πεδία μάχης του Αούστερλιτς ή του Μποροντίνο, ο Τολστόι περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια τον περίγυρο της ρωσικής αριστοκρατίας, πάντα μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της ρωσικής κοινωνικής ζωής. Η επιτυχία του βιβλίου συνεχίστηκε και στα επόμενα χρόνια. Λέγεται ότι κατά την πολιορκία του Λένινγκραντ, ο Στάλιν διέταξε να μοιραστούν 100.000 αντίτυπα του μυθιστορήματος, προκειμένου να προτρέψει, με έναν ακόμα τρόπο, το λαό σε αντίσταση. Το μυθιστόρημα, ένα από τα πλέον αγαπημένα όλων των εποχών, μεταφέρθηκε πολλές φόρες στην κινηματογραφική οθόνη. Από τις πλέον αξιοσημείωτες μεταφορές είναι εκείνη του 1915, βωβή ταινία, σε σκηνοθεσία των Ρώσων Γιάκοβ Προταζάνοφ και Βλαντιμίρ Γκαρντίν. Το 1956 έχουμε την ιταλοαμερικανική παραγωγή, σε σκηνοθεσία Κινγκ Βίντορ, με πρωταγωνιστές τον Χένρι Φόντα και την Όντρεϊ Χέπμπορν. Το 1967 ακολούθησε η σοβιετική βερσιόν του Σεργκέι Μπονταρτσούκ με τον ίδιο και τη Λουντμίλα Σαβέλιεβα σε δύο από τους κεντρικούς ρόλους. Η ταινία κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας, το 1968. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε την τηλεοπτική μεταφορά του BBC (1972), σε σκηνοθεσία του Τζον Ντέιβις, με τον ηθοποιό Άντονι Χόπκινς να βραβεύεται για την ερμηνεία του στο ρόλο του Πιερ Μπεζούχοβ. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)